Herhangi bir kişinin, bir işyerinde fiili olarak çalışmaksızın, SGK’nın sağladığı hakları elde etmek için sigortalı gösterilmesine sahte sigortalılık, bu kişiye de sahte sigortalı denilmektedir. Kanuna göre bir kişinin sigortalı olabilmesi için bir veya birden fazla işveren tarafından iş sözleşmesiyle çalıştırılması gerekiyor. Bu şekilde bir çalışma olmaksızın bir kişinin sigortalı işe giriş bildirgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi sigortalı olmak için yeterli olmuyor.
Son yıllarda sahte sigortalılık konusunda çeteler oluştu ve insanları düşük paralarla sigortalı yapma vaadiyle kandırmaya başladılar. Halk arasında 'sigortalı gösterilmek' olarak bilinen sahte sigortalılık hem büyük bir sorun hem de suç. Ancak maalesef çalışmadan emekli aylığı bağlatmak, hamile eşinin doğum parası almasını isteyenler 'sahte sigortalılık' tuzağına düşüyor. Şunu da belirtelim ki, amacınızın masumane olması karşılaşılacak yaptırımların derecesini etkilemeyecektir. Ayrıca, bu tür fiili çalışmaya dayanmayan sigortalılık bildiriminden doğacak olan prim borçlarının ödenip ödenmemesi de sigortalılığın kabulü açısından bir anlam teşkil etmeyecektir. Yani fiili olarak çalışılmayan işyerinden yapılan bildirimlerden dolayı doğan prim borçlarının düzenli olarak ödenmiş olması da söz konusu kişileri sigortalı kabul edilmesi anlamına gelmiyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu, ihbar ya da şikayetlere bağlı olarak ya da yaptığı risk analizlerine dayalı genel denetimlerle sahte sigortalılığı tespit etmekte ve bu şekilde yapılan sigortalı bildirimleri fiili çalışmaya dayanmadığından iptal edilmektedir. Tabi bu hizmetlerin iptal edilmesi tek başına uygulanan bir yaptırım değildir. Bunun yanı sıra ödenmiş primler ilgililerine geri verilmemektedir. Yine sahte sigortalılık sırasında yersiz olarak yararlanılan tedavi ve ilaç giderleri de faiziyle ilgililerinden geri alınmaktadır. Emekli olan kişiler için ise, sahte bildirimler sonucu elde ettiği günler ile emekliliğe hak kazanmışsa bu günler silindiğinden emekli maaşlarının kesilmesi durumu ortaya çıkabilmekte ve geriye dönük aldıkları emekli maaşlarını faiziyle birlikte geri ödeme durumunda kalmaktadırlar.
Sahte sigortalılığın tespiti sonrasında işveren, diğer yetkili ve ilgililer hakkında Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunuluyor. Bu nedenle sigortalı gösterilmek gerçek bir işyerinden yapılmış ancak kişi gerçekte çalışmamışsa bu kez işveren ve bu işe göz yuman yetkililerin de sorumluluğu söz konusu oluyor.
Çalışılmayan bir işyerinden sigortalı gösterilmenin yani sahte sigortalılığın suç olduğunu, Sosyal Güvenlik Kurumunu zarara uğrattığını ve ileride telafisi mümkün olmayan geri ödemeler ile muhatap olunabileceğinin bilinmesi gerekmektedir. İşverenlerin dikkat etmesi gereken en önemli husus SGK’ya yapılan bildirimlerin kontrol edilmesidir. Eğer ki kendi talimatı dışında bir bildirim söz konusu ise hemen SGK’ya bir dilekçe vererek durumu bildirmesi gerekmektedir.
Son olarak, emeklilik için kalan 400-500 günlük priminizi biz bildirelim deyip sizden cüzi tutarda para talep eden emeklilik çetelerinin, sahtekarların tuzağına düşmeyin. Bu bildirimlerin er geç mutlaka tespit edildiğini, sonrasında ödenen aylıkların faiziyle sizden geri alınacağını lütfen aklınızda bulundurun.
