2008 yılında gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla beraber özellikle sağlık alanında tüm dünyaya model teşkil eden bir dönüşümü yaşadık. Sağlıktaki bu reformla beraber 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortası sistemi de ülkemizde zorunlu oldu ve herhangi bir sigortalılık statüsünde çalışmayan yani işçi, esnaf, memur, emekli veya bu saydığım kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanların da sağlık hizmetlerine erişimi mümkün hale geldi.
Genel sağlık sigortası; kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı, ifade etmektedir. Genel sağlık sigortası ile kişilerin ekonomik gücüne ve isteğine bakılmaksızın, ortaya çıkacak hastalık riskine karşı, toplumun bütün fertlerinin sağlık hizmetlerinden eşit, ulaşılabilir ve etkin bir şekilde faydalanması sağlanmıştır.
18 yaşını geçen her birey zorunlu olarak Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınıyor. 18 yaş altı çocuklar, anne ve babanın çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın Genel Sağlık Sigortası kapsamındadır. 18 yaşın altındaysanız primleriniz devlet tarafından ödeniyor.
Herhangi bir işyerinde çalışan kişilerin sigorta primlerini işveren yatırıyor. Çalışan ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler de herhangi bir ek ücret ödemeden devletin sunduğu sağlık yardımından yararlanabiliyorlar.
Çalışmayanlar Genel Sağlık Sigortası primlerini kendileri yatırmak zorundalar. Çalışmayanların en çok kafalarını karıştıran ve sorunlara yol açan sigorta primlerini kendilerinin ödemesi ve ne kadar ödemeleri gerektiğidir.
Ödenmesi gereken Genel Sağlık Sigortası Primi brüt asgari ücretin (ki bu ücret 2021 yılı için 3.577,50-TL olarak belirlenmiştir) yüzde 3’ü kadardır. Yani, çalışmayan bir kişinin 2021 yılında ödemesi gereken Genel Sağlık Sigortası primi 107,33-TL dir.
Ailede, babanın 107,33-TL Genel Sağlık Sigortası primi ödemesiyle eşi, çocukları hatta geliri belli bir seviyenin altında olan ve çalışmayan anne babası da herhangi bir prim yatırmadan hak sahibi olarak ülkemizdeki tüm sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyor.
GELİRİ BELLİ BİR TUTARIN ALTINDA OLANLARIN PRİMLERİ DEVLET TARAFINDAN ÖDENİYOR
Eğer kişi, “ben çalışmıyorum, zaten gelirim yok, 107-TL yi nasıl ödeyeceğim” diyorsa bu durumda ikamet yerlerindeki Kaymakamlıklarda bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurarak gelir tespiti yaptırmak zorunda.
Hane halkı için hesaplanan gelir tutarından, gider ve harcamaların tutarı düşülür, kalan tutar gelir testinde dikkate alınan aile bireylerinin sayısına bölünür (örneğin gelir testinde dikkate alınan aile bireyi sayısı 3 ise 3’e bölünür) ve bu şekilde aile içerisinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı tespit edilir. Belirlenen bu tutar brüt asgari ücretin 3 de birinden yani bu yıl için 1.185,83-TL den az ise aile bireylerinin tamamı herhangi bir prim ödemeden tüm sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir.
Dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan ve ülkemizde yaşayan tüm insanları sağlık güvencesi altına alan bu sistemde 60 günden fazla borcunuzun olmaması gerekiyor. 60 güne kadar borcunuz varsa sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edebiliyorsunuz. Şunu da belirtelim ki, bu sistemde ne kadar prim ödeyeceğinizi veya ne kadar borcunuzun olduğunu e devlet üzerinden görme imkanınız var.