Haber Global’den Mert İnan’ın haberine göre, Özel sektördeki fahiş fiyat artışının önüne geçilemezken, yaşanan soruna karşı radikal cezai yaptırımların uygulanması gerektiği gündeme getirildi. Dar gelirlilerden sonra tanınmış isimler de fahiş fiyat artışına ilişkin başından geçen tecrübeleri sosyal medyadan paylaşırken, sorunun ahlaki çürüme olduğuna dikkat çekildi. Geçtiğimiz günlerde X hesabında paylaşım yapan Tarihçi Prof. Dr. Emrah Safa Gürkan, okul servis fiyatlarına isyan ederek, “Çocukların servis parası eylülden beri yüzde 95 arttı. 5 ayda 3 zam. Bunun enflasyonla falan bir ilgisi yok. Yarı yolda değişiklik yapmanın zor olduğu eğitim gibi sektörlerde yapacak bir şey yok ama restoranlarda da durum aynı. Geçen 650 liraya a…. içtim, 450 diye yazın ortalığı ayağa kaldırıyordum” ifadelerini kullandı.
“MANYAK MISINIZ!”
Yerel seçimlerden İBB bağımsız başkan adayı olan Dr. Taylan Yıldız ise X hesabından yaptığı paylaşımda bir tabak makarnaya bin 400 TL ödediğine isyan ederek, şunları yazdı: “Çok yavan bir İtalyan restoranına davet edildim. Bir tabak makarna 1.400TL idi. Yani 39 dolar! Kardeşim siz manyak mısınız? Bakın New York’ta Michelin Yıldızlı Francie’nin menüsüne. En pahalı makarna 38 dolar. Bunu kimse bana enflasyonla açıklayamaz. Herkes tuttuğunu öpüyor! Sinirlerim bozuluyor. Bu arada mekan lüks değil. Garsonları pidecide çalışsa sırıtmaz. Daha da söylemeyeyim artık. Yazdıkça sinirim bozuluyor bu saçmalığa.”
AHLAKI BOZUYOR
Fahiş fiyatlara bir isyan da Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara’dan geldi. Prof. Dr. Kara, yaşadığı bir anı X hesabından paylaşarak, şu serzenişlerde bulundu: “Bu fiyatlama işi cidden raydan çıktı. Enflasyonun tek maliyeti alım gücünü eritmesi değil. Adalet duygusunu ve ahlakı da bozuyor” dedi.
BEŞTE BİR FİYATINA
Kara, mesajında, “Fiyat algılarımızı yitirdik. Geçmişte ‘dudak uçuklatan fiyat’ dediğimiz birçok ürüne şimdilerde ‘çok uygunmuş’ diyerek tomar para harcadığımız ne yazık ki bir gerçek! ‘İki ayrı eczaneden sorduğum vitaminin bana söylenen fiyatı 450 TL idi. İnternet üzerinden aynı ürün 200 TL’ye satılıyor. Yaşadığım başka bir örnek: Mağazada 1500 TL fiyat verilen ürünün internet üzerinden 350 TL’ye alınabildiğini gördüm. Eminim hepiniz benzer şeyler yaşıyorsunuz. Sıkça böyle şeyler olunca insan artık normal fiyatlamalara bile şüphe ile bakıyor. Enflasyonun tek maliyeti alım gücünü eritmesi değil. Adalet duygusunu ve ahlakı da bozuyor.”
“TİCARETTEN MEN EDİLSİN”
Prof. Dr. Sefer Şener (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi)
“Fahiş fiyatın önüne geçmenin tek yolu ağır yaptırımlar uygulanması. Maliyetler, döviz ve enflasyon rakamları ortadayken, özel sektördeki birçok kişi keyfi zamlar uyguluyor. Son olarak 14 Şubat Sevgililer Günü’nde bile aşırı talep olmamasına rağmen çiçek fiyatları 3’e katlandı. Bu gayri ahlaki duruma karşı çok kuvvetli yasal düzenleme, denetim ve yaptırım gerekir. Satıcı veya işletmelerin fiyat artışını neye göre nasıl yapıldığı ortaya koymaları gerekir. Fahiş zam yapanlar ticaretten men edilmeli, işyerleri süresiz kapatılmalı.”
“Oranları devlet belirlesin”
“Serbest piyasadan anladığımız aklımıza estiği gibi yüzde 100, yüzde 200 zam yapmak anlamına gelmez. Maalesef fahiş fiyat uyanıklığı nedeniyle, vatandaşın ekonomiye yönelik algısı değişmiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na büyük görev düşüyor. İnsanların ekonomiye güvenmesi gerekiyor. Yasal düzenleme ile artış oran aralığı devlet tarafından planlanmalı.”
